Menzura

Menzura to termin, który odgrywa kluczową rolę w dostosowaniu instrumentu do indywidualnych potrzeb muzyka oraz wpływa na jego wygodę oraz jakość dźwięku. Jest to długość czynnej struny, a jej właściwe ustawienie jest fundamentem do uzyskania idealnego brzmienia. Menzura to określenie, z którym na pewno każdy z się już spotkał. Ale co tak naprawdę oznacza? To nic innego jak czynna długość struny, czyli odległość między siodełkiem a mostkiem. To właśnie od tej długości zależy położenie kolejnych progów w naszej gitarze.
Jakie znaczenie ma menzura podczas gry?
Odpowiedź brzmi – ogromne. Tylko przy odpowiednio wyregulowanej menzurze uda nam się osiągnąć czyste i idealne brzmienie. Czasem mimo odpowiedniego nastrojenia wszystkich strun dźwięki po przyciśnięciu na podstrunnicy są za wysokie lub za niskie. Zjawisko to dotyczy zarówno tańszego, jak i droższego sprzętu. Na szczęście jej odpowiednim ustawieniem, możemy zająć się sami i nie potrzeba do tego specjalistów, czyli lutników.

Drugim ważnym aspektem jest sama wygoda gry. Zasada jest dość prosta. Dłuższa menzura to większe odległości między progami, a nasza ręka, przesuwając się po gryfie, musi wykonywać obszerniejsze ruchy.  Co może zabrzmieć śmiesznie, ale niskim osobom, które mają też siłą rzeczy krótkie ramie – może być trochę nie wygodnie.
Najpopularniejsze wymiary menzur
Termin menzura dotyczy każdego rodzaju instrumentu strunowego, w tym całej rodziny gitar uwzględniając również mandolinę i banjo. Wiadomo jednak, że wymiar ten będzie się różnił w zależności od instrumentu, uwzględniając jego model czy producenta.

Poniżej kilka przykładów menzur, z jakimi możecie się spotkać.

Rodzaj
Model
Menzura w calach
Długość w mm

Gitary elektryczne
Gibson Long
25,3”
642,6 mm

 
Gibson Short
24,75”
628,65 mm

 
Fender
25,5”
647,7 mm

Gitary basowe
Fender Mustang Bass
30”
762 mm

 
Standardowa wersja
34”
863,6 mm

 
Standardowa wersja
35”
889 mm

Mandolina

13-7/8”
352,43 mm

Banjo

26-3/16”
665,16 mm

Jeśli chodzi o czterostrunowe gitary basowe, standardowo mają one menzurę 34”. Im krótsza menzura tym potrzebujemy grubszych strun, tak, aby nie wisiały na gitarze. W ten sposób też możemy osiągnąć fajne staromodne brzmienie, czego dowodzi znany bas Paula McCartneya. Analogicznie będzie z gitarami z dłuższą menzurą, które pozwalają na założenie cieńszych strun.
Jak dobrze ustawić menzurę?
Jeśli po nastrojeniu strun, dźwięki na wyższych progach (powyżej 12) nie będą prawidłowe, to znaczy, że przyszedł czas na regulację menzury. Najlepiej ustawiać ją zawsze po zmianie na nowe struny. Ważne jest, aby przed przystąpieniem do regulacji menzury wykonać wszystkie pozostałe regulacje instrumentu takie jak krzywizna gryfu i strojenie strun. Gitara powinna znajdować się w pozycji „do grania”, nigdy nie pionowo, ponieważ rozkład sił działających na strunę w pozycji pionowej będzie inny niż w poziomej. Menzurę każdej struny reguluje się indywidualnie. Co chcemy osiągnąć? Dźwięk na 12 progu ma brzmieć dokładnie o oktawę wyżej niż na stronie pustej. Czyli stroik powinien wskazywać ten sam dźwięk.

Regulujemy ją za pomocą śrubek znajdujących się w mostku. Jeśli dźwięk jest zbyt wysoki, to wydłużamy menzurę poprzez odkręcanie śruby i analogicznie dla zbyt niskich dźwięków śrubę będziemy dokręcać. Czynności powtarzamy na każdej strunie, aż do osiągnięcia dźwiękowej harmonii. Potem pozostaje nam tylko cieszyć się grą i świetnie brzmiącą gitarą.